Risico Inventarisatie & Evaluatie (RI&E): Essentieel voor een Veilige Werkplek
Veiligheid op de werkvloer is cruciaal, maar de urgentie ervan wordt in het MKB helaas nog vaak onderschat. De gedachte “we zijn met zo weinig, wat kan er gebeuren?” kan gevaarlijk zijn, vooral in sectoren als metaalbewerking waar het risico op ernstige ongevallen hoog is, anders dan op kantoor. De Risico Inventarisatie & Evaluatie (RI&E) is echter al sinds de invoering van de Arbowet in 1994 wettelijk verplicht voor elk bedrijf met personeel. Ondanks dat grote organisaties hun RI&E vaak op orde hebben, ontbreekt dit verplichte document nog bij maar liefst 45% van de bedrijven. Dit gebrek aan naleving wijst op onwetendheid over de verplichting en de potentieel ernstige gevolgen bij een bedrijfsongeval.
De Waarde van een RI&E: Voordelen voor Organisaties
Een Risico Inventarisatie & Evaluatie (RI&E) is meer dan een wettelijke plicht; het is een investering in de veiligheid, gezondheid en productiviteit van je team. Een veilige omgeving draagt bij aan welzijn en werkplezier. De Arbowet verplicht werkgevers sinds 1994 om alle arbeidsrisico’s in kaart te brengen, te beoordelen en te verminderen.
De voordelen voor een organisatie zijn concreet:
Optimalisering van personeelsinzet: Inzicht in benodigde kennis en vaardigheden voor functies draagt bij aan effectievere inzet van medewerkers.
Aantonen van zorgplicht: Een veilige werkomgeving is een helder bewijs van zorgvuldig werkgeverschap.
Versterking van werkgeversimago: Proactieve veiligheid toont aan dat je goed voor je werknemers zorgt, wat huidige en toekomstige medewerkers aantrekkelijk vinden.
Voorkomen van boetes en juridische complicaties: Een correcte RI&E kan helpen boetes van de Arbeidsinspectie en problemen met verzekeraars bij ongevallen te voorkomen. De financiële en emotionele impact zonder RI&E kan aanzienlijk zijn.
Werken aan Veiligheid: Hoe de RI&E Ondersteunt
Organisaties zijn verplicht optimale arbeidsomstandigheden te waarborgen, waarvoor de RI&E een essentieel instrument is. Dit document is onmisbaar en draagt aantoonbaar bij aan de verbetering van de werkveiligheid. Helaas laten nog veel werkgevers deze verplichting na, wat bij een bedrijfsongeval kan leiden tot hoge boetes van de Arbeidsinspectie en problemen met verzekeraars, met aanzienlijke financiële en persoonlijke consequenties.
Professionele ondersteuning kan helpen deze risico’s te beheersen. Partijen zoals DePersoneelsChef kunnen daarbij assisteren met:
Grondige risico-inventarisatie: Een analyse om specifieke risico’s te identificeren en prioriteren.
Gebruik van erkende tools: Toepassing van methoden en instrumenten goedgekeurd door overheid en brancheorganisaties.
Externe toetsing: Indien noodzakelijk, het inschakelen van gecertificeerde veiligheidskundigen. Voor bedrijven met minder dan 25 medewerkers is toetsing niet altijd verplicht, wat enorme kosten kan besparen. Gebruik je een door de branche erkende RI&E, dan ben je al op weg naar kostenbesparing!
Wettelijke compliance: Ondersteuning om alle wettelijke veiligheidsverplichtingen na te leven.
Bewustzijn en veilig werken: Bijdragen aan een groter veiligheidsbewustzijn onder medewerkers, wat resulteert in meer vertrouwen tijdens het werk.
Praktische Aandachtspunten voor de RI&E
Het opstellen van een RI&E is een belangrijke stap, maar er zijn nog enkele andere cruciale aspecten om in acht te nemen voor een effectief veiligheidsbeleid:
- Communicatie met medewerkers
Open communicatie met je medewerkers is cruciaal wanneer je een RI&E laat opstellen. Informeer hen over de intentie: het verkrijgen van betere inzichten in risico’s en het vergroten van veiligheidsbewustzijn als zorgzame werkgever. Na afronding van het proces is het raadzaam een preventiemedewerker binnen de organisatie aan te wijzen. Deze persoon speelt een sleutelrol in het naleven en bewaken van de veiligheidsmaatregelen.
- De actualiteit van je RI&E
Een goedgekeurde RI&E in handen hebben is één ding; ervoor zorgen dat deze relevant blijft, is een ander. De wetgeving is helder: je RI&E moet te allen tijde de actuele situatie van je bedrijf weerspiegelen. Er is geen ‘houdbaarheidsdatum’ vastgesteld, maar elke verandering die impact heeft op de arbeidsomstandigheden – van een verhuizing of verbouwing tot de implementatie van nieuwe technologieën – vraagt om een directe update van de betreffende onderdelen. Om de veiligheid consistent te waarborgen, is het bovendien raadzaam om de gehele RI&E elke drie tot vier jaar kritisch te evalueren en indien nodig te vernieuwen. Hulp nodig? Geen enkel probleem!
- Toetsing van de RI&E
Nadat de RI&E is opgesteld, is toetsing niet altijd verplicht. Op de site van de RI&E is te controleren aan welke voorwaarden een organisatie moet voldoen om eventueel kosten te besparen op dit gebied. Indien toetsing wel vereist is, wordt dit gedaan door een daartoe bevoegd en gecertificeerd persoon. Deze controleert de RI&E nauwkeurig en geeft waardevolle adviezen om de inventarisatie en evaluatie nog duidelijker en effectiever te maken.
RI&E naast VCA of VA
Vaak wordt gedacht dat certificeringen zoals VCA of VA de noodzaak van een RI&E wegnemen. Echter, de Arbowet schrijft onverminderd voor dat een RI&E verplicht is zodra een organisatie één of meer FTE’s in dienst heeft. Hoewel VCA en VA uiteraard bijdragen aan een veilige werkomgeving, duikt de RI&E dieper in de specifieke risico’s en maatregelen die mogelijk buiten de scope van deze meer algemene systemen vallen. Het goede nieuws is dat er vaak synergie bestaat: de informatie uit VCA of VA kan bepaalde onderdelen van de RI&E versnellen. De Risico Inventarisatie & Evaluatie vormt dan ook de onmisbare basis voor een bedrijfsvoering die veilig, gezond en volledig compliant is. Het is een waardevolle investering die bijdraagt aan zowel het welzijn van je team als de continuïteit van je organisatie.